Bewustwording van impact: waarom doe je wat je doet, is heel waardevol!
Impact en het zichtbaar maken van de impact, daar gaat het project Maatschappelijke Waarde en Impact over. In dit project hebben Jolijn Faber (Adviseur onderzoek, Probiblio) en Jacqueline van Veen (Beleidsmedewerker Bibliotheek Oostland) samengewerkt.
Jolijn: “Vanuit Probiblio hebben wij een basis gelegd waarmee bibliotheken zelf verder kunnen. Er zijn 6 thema’s uitgekozen en samen met specialisten van Probiblio en de hulp van een extern bureau hebben we de impact in kaart gebracht door een Theory of Change (ToC). Dit model maakt verandering inzichtelijk. Het brengt de effecten van je activiteiten als bibliotheek in kaart en de verandering die je daarmee teweegbrengt. In het vierde kwartaal hebben we het aan een groep van geïnteresseerde bibliotheken voorgelegd om te kijken of het bruikbaar en toepasbaar is.”
Bij die groep zat ook Jacqueline van Veen van Bibliotheek Oostland.
Bij die groep zat ook Jacqueline van Veen van Bibliotheek Oostland.
In een tweetal bijeenkomsten werd uitleg gegeven over ToC, het belang van impact meten en hoe dit aan te pakken.
Jacqueline: “Bij Bibliotheek Oostland hebben we onder andere gekeken naar wat de gemeente van ons vraagt. Met die 6 thema’s als uitgangspunt. Nu zitten we in een fase van keuzes maken en besluiten wat we precies willen meten. Onze twee gemeenten sturen nu erg op output, bijvoorbeeld op cijfers. Terwijl wij graag onze impact willen weten. De thema’s geven een mooie basis om mee te beginnen. Voor ons is, onder andere, de structurele samenwerking met het po en vo belangrijk en dat leerlingen en studenten het belang van lezen inzien. Daarnaast is digitale inclusie een tweede thema waar we mee aan de slag gaan.”
Jacqueline: “Bij Bibliotheek Oostland hebben we onder andere gekeken naar wat de gemeente van ons vraagt. Met die 6 thema’s als uitgangspunt. Nu zitten we in een fase van keuzes maken en besluiten wat we precies willen meten. Onze twee gemeenten sturen nu erg op output, bijvoorbeeld op cijfers. Terwijl wij graag onze impact willen weten. De thema’s geven een mooie basis om mee te beginnen. Voor ons is, onder andere, de structurele samenwerking met het po en vo belangrijk en dat leerlingen en studenten het belang van lezen inzien. Daarnaast is digitale inclusie een tweede thema waar we mee aan de slag gaan.”
Jolijn: “Het gaat niet alleen om meten. Het gaat ook om bewustwording: waarom doe je wat je doet en op welke manier wil je effecten bereiken. Ook zonder dat je iets meet, is het een waardevol traject.”
Jacqueline: “Gemeenten willen graag cijfers. Wij merken dat beleidsmedewerkers van gemeenten en raadsleden een heel oud beeld hebben van de bibliotheek. Die sociale component van de bibliotheek zit er nog niet goed in. Wij willen bijvoorbeeld graag laten zien, hoeveel mensen er lezen in plaats van hoeveel leden we hebben. Niet alleen via vragenlijsten, maar ook via korte interviews en filmpjes. Dat vertelt veel beter het verhaal!”.
Jolijn merkt op dat het ook waardevol is voor de interne organisatie. Bepaalde zaken kunnen bijvoorbeeld weinig effect hebben en zo kun je besluiten om iets te veranderen. Zo kan de dienstverlening scherper worden gemaakt.
Jacqueline omschrijft het als een hele klus en puzzel.
“Het vraagt veel overzicht, over beschikbare onderzoeken, maar ook kennis over een outcome-meting. Vandaar dat wij een extern bureau hebben gezocht voor hulp.”
“Het vraagt veel overzicht, over beschikbare onderzoeken, maar ook kennis over een outcome-meting. Vandaar dat wij een extern bureau hebben gezocht voor hulp.”
Jolijn: “Alleen al het verhaal helder hebben hoe het ene effect tot het volgende effect leidt, kan helpen. Natuurlijk wil je het op een gegeven moment hard maken, maar die eerste stap is wel belangrijk.”
Jacqueline: “We gaan dit nu verder oppakken, samen met het externe bureau. Het onderwijs is een mooi voorbeeld. Ik zou graag met scholen verder praten over impact van het bijwonen van voorlichtingsbijeenkomsten. Wat doen scholen daar nu precies mee? Gemeenten willen vaak alleen weten hoeveel scholen hebben meegedaan en hoeveel bijeenkomsten er zijn geweest. Maar je wilt natuurlijk graag weten wat er daarna is gebeurd, wat het effect is van die bijeenkomsten.”
Jolijn: “Wij gaan door met de 6 thema’s en vullen dit aan met onderzoek dat er al is. Verder werken we 3 nieuwe thema’s uit. En natuurlijk staat kennisdeling en uitwisseling op de agenda.”
Jacqueline kijkt uit naar de volgende impact bijeenkomst.
“Samen met andere bibliotheken uitwisselen en van elkaar leren, dat vind ik erg mooi.”
Jacqueline van Veen & Jolijn Faber